تحلیل عملکرد شگردهای ادبی در داستان کوتاه «گرگ» اثر هوشنگ گلشیری

Authors

  • بهمن فلاح دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
  • سیروس امیری استادیار گروه زبان و ادبیّات انگلیسی دانشگاه کردستان
Abstract:

این مقاله خوانشی صورت‌گرایانه از داستان کوتاه «گرگ» از مجموعۀ نمازخانۀ کوچک من، اثر هوشنگ گلشیری ارائه می­‌دهد. بخش­‌های آغازین مقاله به ‌مرورِ برخی از اصول مبنایی مکتب فرمالیسم روسی می­‌پردازد. در همین بخش­‌ها، با مروری بر آرای گلشیری دربارۀ فرم در ادبیّات، ضمن تأکید بر تأثیرپذیری او از صورتگرایان روسی و نهضت رمان نو در فرانسه، کوشیده‌­ایم تا مبنای نظری خوانش پیشرو از داستان «گرگ» را نیز تبیین کنیم. در واقع، در این پژوهش نویسندگان کوشیده­‌اند تا اثر گلشیری را براساس نوشته­‌های نظری خود او دربارۀ فرم در ادبیّات داستانی بررسی کنند. می‌­توان گفت بررسی شگردهای ادبی در داستان «گرگ»، درک روشنی از آثار نظری گلشیری به‌دست‌می‌­دهد. پژوهش حاضر نشان می‌­دهد که گلشیری با استفاده از شگردهایی چون انتخاب راوی اوّل شخص فرعی، درهم‌ریختن زمان وقوع حوادث، استفاده از باور عمومی و شایعه، ارائۀ روایت به‌صورت تکّه­‌های مجزّا، استفاده از روایت­‌های متناقض و بهره‌­گیری از زبانی نامتعارف و پر سکته، به ابهامی ساختاری و هدفمند دست یافته که غایت آن آشنایی‌­زدایی است؛ به‌عبارت‌دیگر، شگردهای نامبرده تا اندازۀ زیادی از خاصیتِ «ارجاعیِ» زبان متن کاسته و ضمن «برجسته»‌کردن مؤلّفه‌­های شکلی، متن را به سطحی از «ادبیّت» رسانده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شخصیت‏ پردازی در داستان کوتاه «گرگ» از هوشنگ گلشیری

مفهوم شخصیت در آثار ادبی، مانند سایر پدیده‏های دنیای هنر، در گذر زمان و با عبور از پیچ و خم‌های زندگی بشر، همواره دست‌خوش تغییر و تحول بوده است، آن چنان که به اقتضای شرایط اجتماعی و پیشرفت علمی و معنوی بشر، مفهوم آن در آثار ادبی از حالت ابتدایی خود، رفته رفته به سطحی پیچیده‏تر و پیشرفته‏تر ارتقا یافته است. با شروع جریان «رمان نو» که تمایل نویسندگان به سمت مسائل ذهنی و روانی قهرمانان داستان­ها م...

full text

شخصیت‏ پردازی در داستان کوتاه «گرگ» از هوشنگ گلشیری

مفهوم شخصیت در آثار ادبی، مانند سایر پدیده‏های دنیای هنر، در گذر زمان و با عبور از پیچ و خم های زندگی بشر، همواره دست خوش تغییر و تحول بوده است، آن چنان که به اقتضای شرایط اجتماعی و پیشرفت علمی و معنوی بشر، مفهوم آن در آثار ادبی از حالت ابتدایی خود، رفته رفته به سطحی پیچیده‏تر و پیشرفته‏تر ارتقا یافته است. با شروع جریان «رمان نو» که تمایل نویسندگان به سمت مسائل ذهنی و روانی قهرمانان داستان­ها م...

full text

روایت‌شناسی یک داستان کوتاه از هوشنگ گلشیری براساس نظریه‌ی ژنت

یکی از بارزترین ویژگی‏های داستان مدرنیستی معاصر استفاده از صناعات روایی فراوان در آن است. نویسندگان مدرنیست روزگار معاصر برای عرضه‌ی هستی‏شناسیِ نوین خود همواره از تکنیک‏های روایی پیچیده بهره گرفته‏اند و از روایت‏های کلاسیک و خطّیِ سده‏های پیشین دوری جسته‏اند. هوشنگ گلشیری یکی از داستان‏نویسان روزگار ماست که با بهره‏گیری از صناعات روایی فراوان آثاری پیچیده، چندلایه و دیریاب خلق کرده است. روایت پیچ...

full text

بررسی داستان کوتاه معصوم اول اثر هوشنگ گلشیری بر اساس مؤلفه‌های روایت‌شناسی ساختارگرای ژرار ژنت

بررسی داستان معصوم اول، اثر هوشنگ گلشیری با روش تحقیق ساختاری، با استفاده از آرای روایی ژنت در مؤلفه‌ی زمان نشان داد نقل رخدادها در متن روایی تفاوت‌ اندکی با سطح داستانی دارد. متن جز در سه رخ‌داد زمان‌پریشی چندانی ندارد و دارای نظم تقویمی است. برد زمان‌پریشی به سمت گذشته‌ی نزدیک و در چند مورد به سمت گذشته‌ی دور، دامنه‌ی زمان‌پریشی مشمول بر زمان اندکی است. متن برخوردار از شتاب مثبت است. بسامدها ...

full text

جستاری در بنیان‌های فکریِ نظریه‌ی ادبی هوشنگ گلشیری

هوشنگ گلشیری یکی از نویسندگانی است که پابه­پای نوشتن داستان­های مدرن و تکنیک محور، با نوشتن مقالاتی چند پیرامون رمان و شعر، کوشید تا مبانی نظری کارش را نیز به خوبی شرح کند. جان­مایه­ی فکری و نظری مقالات گلشیری، به اومانیسم و فرمالیسم گره ­خورده­است. در روزگاری که جریان چپ و نویسندگان طرفدار حزب توده، هنر متعهد را تنها در رئالیسم سوسیالیستی می­جستند، گلشیری کوشید تا مفهوم تعهد را از تنگناهای حزب...

full text

بررسی عناصر داستانی در پنج داستان کوتاه هوشنگ گلشیری(گرگ،شب شک،نقشبندان،نمازخانه کوچک من،عروسک چینی)

داستان‏نویسی در صد سال اخیر که از آغازش می گذرد دچار دگرگونی های بسیاری شده است. نویسندگان بسیاری بوده اند که ادبیّات داستانی را پیش برده اند و نام های بسیاری در ادبیات داستانی ماندگار شده است. یکی از این نویسندگان هوشنگ گلشیری است. نویسنده ای که نه تنها در پیش برد داستان‏نویسی موثر بوده، بلکه خود مسیری نو را ایجاد کرده است. بعد از این که صادق هدایت داستان مدرن را به ادبیّات داستانی ایران وارد کر...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 2

pages  117- 132

publication date 2020-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023